De Slapende Honden methode

De Slapende Honden methode is een behandeling om kinderen met weerstand die niet gemotiveerd zijn ontvankelijk te maken voor traumaverwerking. Met de Slapende Honden-tool worden om de omstandigheden van het kind in kaart gebracht en mogelijke barrières voor behandeling geanalyseerd. Een behandelplan op maat bestaat uit praktische interventies om de barrières op te ruimen, en om traumaverwerking en integratie te ondersteunen.

Over de Slapende Honden methode

De Slapende Honden methode is een behandeling om kinderen met weerstand die niet gemotiveerd zijn ontvankelijk te maken voor traumaverwerking. Sommigen van hen kunnen niet praten over hun nare herinneringen en sommigen willen dat niet. De Slapende Honden methode helpt hen ontvankelijk te worden voor traumaverwerking met bijvoorbeeld EMDR of TF-CBT en ondersteunt hen deze behandeling ook af te maken. Als kinderen niet over hun nare herinneringen willen of kunnen praten wordt er vaak geadviseerd te wachten tot het kind er klaar voor is – en geen ‘slapende honden wakker te maken’, uit angst om traumatische herinneringen die het kind had weggestopt op te rakelen en het kind te destabiliseren.

De Slapende Honden methode biedt een kapstok (Slapende Honden-tool) om een gestructureerde analyse te maken van de mogelijke barrières in de omstandigheden van het kind en in zijn geschiedenis, en om een behandelplan op maat te maken bestaande uit praktische interventies om de barrières op te ruimen, zodat het kind kan deelnemen aan traumaverwerking. Daarna zijn interventies gericht op het bevorderen van de integratie en verminderen van de gevolgen van ontwikkelingstrauma.

Boeken en materialen

De Slapende Honden methode is voor het eerst beschreven in het boek Slapende Honden? Wakker maken! (Struik, 2010) heeft inmiddels al een derde editie (Struik, 2021) met veel nieuwe materialen, voorbeelden, metaforen en praktische interventies. Deze is vertaald in het Engels: Treating Chronically Traumatized Children (Struik, 2019) en het Deens (Struik, 2019).

Waarom het werkt?

Chronische getraumatiseerde kinderen voelen zich vaak hulploos, incompetent en geïsoleerd. Het is geen wonder dat het lijkt alsof ze weerstand hebben en ongemotiveerd zijn voor traumaverwerkingstherapie, omdat hun basisbehoeften niet vervuld zijn. Volgens de zelfdeterminatietheorie moeten deze basisbehoeften worden vervuld om motivatie te vergroten. Om deze kinderen ontvankelijk te maken richten Slapende Honden interventies zich op het vergroten van het gevoel van competentie door psychoeducatie en het gebruik van concrete metaforen en plaatjes, vergroten van hun autonomie door hen zelf te laten bepalen wat ze wel en niet willen bespreken, en vergroten van hun gevoel van verbondenheid door hun relationele omgeving te betrekken bij behandeling. Kinderen hechten zoveel meer waarde aan de steun en mening van hun netwerk dan aan de steun van professionals.

Resultaten

Het gebruik van de Slapende Honden methode helpt kinderen ontvankelijk te worden voor traumaverwerking en deze behandeling ook af te maken waardoor ze minder traumagerelateerde symptomen hebben zoals posttraumatische stress, angst, woede, depressie, problemen in de hechting, negatieve ideeën en gedragsproblemen. In een pilotstudie werden 14 uithuisgeplaatste kinderen die aanvankelijk weigerden om over hun traumatische herinneringen te praten behandeld met de Slapende Honden methode. Ze maakten allemaal hun EMDR behandeling af, zonder dropout zie: (Struik, Ensink & Lindauer (2017) and Struik (2018).

Na 10 jaar van implementeren van Slapende Honden in samenwerking met vijf jeugdzorginstellingen hebben we gezamenlijk met academische onderzoekstellingen de vurige wens en ambitie om Slapende Honden te onderzoeken op effectiviteit. De voorbereidingen, zoals het schrijven van het onderzoeksprotocol, zijn in volle gang en liggen klaar. Subsidie verwerven is nu een hele belangrijke volgende stap.

Wat professionals ervan vinden

"In de afgelopen periode zijn bij 2 kinderen in mijn caseload een traject Slapende Honden ingezet. Beide kinderen zijn op jonge leeftijd een langere periode ernstig verwaarloosd, mishandeld en misbruikt waardoor chronisch trauma is ontstaan. Meerdere pogingen zijn gedaan om de kinderen een passende behandeling te bieden, maar de JGGZ heeft aangegeven de behandeling niet te kunnen starten omdat de situatie niet stabiel genoeg zou zijn. Dit terwijl de kinderen wel ernstige klachten hadden. Met Slapende Honden is het wel gelukt om een start te maken met de traumabehandeling. De positieve gevolgen zijn zichtbaar. Tijdens de behandeling heeft één van de kinderen verteld ook seksueel misbruikt te zijn. Eindelijk kunnen deze kinderen nu beginnen met de verwerking van hun traumatische ervaringen en dat vind ik het grote belang van juist wél die ‘slapende honden wakker maken’!!"
Een gezinsvoogd
JB west
“Ik heb er een ander (pleeg) kind voor teruggekregen, ze slaapt beter, is rustiger en de stress in het lijf is aanzienlijk minder. Ik heb gewoon een blij kind, de stress is naar de achtergrond!”
Een pleegmoeder
"Onze samenwerking met de Sterk Huis was al goed, maar sinds ze daar met Slapende Honden werken het nóg beter. Echt heel fijn dat er in het voortraject al flink gestabiliseerd is, en er een goed vangnet is gedurende de behandeling want vaak kunnen wij dan de SGGZ wachtlijst omzeilen en snel in de BGGZ behandelen :)"
Een psychologe

Sterk Huis (voorheen Kompaan en de Bocht)

Implementatie 'Slapende Honden' bij Jeugdformaat